Een terugblik op het subsidieproject hoogbegaafdheid 2019-2023 met een overzicht van de HB-activiteiten van het deelverband Gemeente Groningen in de afgelopen vier jaar en een korte vooruitblik
Doelen en activiteiten project hoogbegaafdheid
Het samenwerkingsverband PO 20.01 heeft in het algemeen als doel om een verbindende en ondersteunende factor te zijn voor de verschillende scholen in de hele regio. Specifiek voor het project hoogbegaafdheid: scholen verbinden en ondersteunen in beleid en aanbod voor cognitief (hoog)begaafde leerlingen. Dit betekent scholen ondersteunen bij een onderwijsaanbod passend bij specifieke educatieve behoeften voor álle (hoog)begaafde leerlingen.
De doelen van het deelverband zijn:
- Samenwerking en bundeling van krachten en verspreiding van expertise
- Een doorgaande lijn / dekkend aanbod voor hoogbegaafde leerlingen vanaf groep 1
- Bestendiging van het bestaande aanbod
- Een flexibele overgang van hoogbegaafde leerlingen naar het VO
In verband met de Corona-maatregelen in 2020 en deels 2021 waren er beperkte belemmeringen. Juist het met elkaar in gesprek gaan en het uitwisselen van ervaringen en vragen is prettig en dat was niet mogelijk. Bijeenkomsten en scholingen waren in die periode online.
Een overzicht van de activiteiten in de afgelopen vier jaar:
- Netwerk en verbinding
- Scholingen
- Expertise delen door HB Expertgroep
- Beleid
- Overdracht PO–VO voor hoogbegaafde leerlingen
Netwerk en verbinding
In het deelverband Gemeente Groningen hebben we de verbinding tussen de verschillende besturen gemaakt in de HB-projectgroep waar bijna alle besturen in vertegenwoordigd zijn. Zo zijn er korte lijnen zodat we weten wat er speelt, wat de behoeften zijn en welke ontwikkelingen er zijn op de scholen.
Hoogbegaafde leerlingen staan natuurlijk centraal in het project. We hebben ons gericht op kennisdeling over hoogbegaafdheid en de verbinding tussen de PO-scholen onderling. Het doel is om binnen het samenwerkingsverband kennis over hoogbegaafdheid op de scholen te delen en te vergroten en daarmee de ondersteuning aan hoogbegaafde leerlingen te verbeteren. In het deelverband zijn speciaal onderwijs voorzieningen voor dubbel bijzondere leerlingen in ontwikkeling. Ook met deze voorzieningen is de verbinding gezocht om heldere routes te kunnen ontwikkelen.
Scholingen
Om dit alles te bereiken, is kennis en kunde op de werkvloer natuurlijk van groot belang. In een groot deelverband met veel verschillende besturen en veel verschillende scholen, lopen de visies op hoogbegaafdheid en behoeften erg uiteen. Daarom is gekozen om voor de scholingen een menukaart samen te stellen: een breed aanbod van scholingen op uiteenlopend niveau en op verschillende momenten in het jaar. Daarnaast konden scholen een eigen teamscholing op maat aanvragen. Hier is veel gebruik van gemaakt.
Expertise delen door HB Expertgroep
In 2021 is de HB Expertgroep gestart. Dit zijn drie HB-experts vanuit de verschillende besturen binnen het deelverband. Vanuit hun expertise en ervaring kunnen zij meedenken bij ontwikkelingen op de scholen. Zij kunnen adviseren op gebied van beleid, opzetten plusgroep, compacten en verrijken, en begeleiding van HB-leerlingen. Door hun eigen netwerk en de connectie met de HB-projectgroep kunnen zij daarnaast verbindingen maken en scholen met elkaar in contact brengen die met dezelfde uitdagingen op het gebied van hoogbegaafdheid te maken hebben.
Beleid
Om de initiatieven en ontwikkelingen te borgen in beleid, zijn er in twee IB-leernetwerken bijeenkomsten geweest met het thema Visie & Beleid Hoogbegaafdheid. Naast IB-ers sloten ook directeuren en HB-specialisten aan. In de eerste bijeenkomst in 2022 was er onder leiding van trainers van Cedin de gelegenheid om te werken aan het beleid op de eigen school. Dit jaar stond de tweede bijeenkomst in het teken ‘van beleid naar praktijk’. Op wijkniveau gingen de scholen uit de stad Groningen en Haren met elkaar in gesprek over het dekkend netwerk in hun wijk: wat is waar al op orde en welke uitdagingen liggen er nog? Vervolgens werd dit in schema’s weergegeven. De werkgroep werkt dit uit, zodat het netwerk in het deelverband in beeld komt en we helder hebben waar de uitdagingen liggen voor het vervolg.
Overdracht PO-VO voor hoogbegaafde leerlingen
Er is een werkgroep samengesteld met collega’s uit de kartrekkersgroep VO stad Groningen en de projectgroep HB van het samenwerkingsverband PO 20.01. Zij hebben onderzoek gedaan naar de overdracht van PO naar VO van hoogbegaafde leerlingen in de stad Groningen en Haren. De werkgroep heeft met behulp van een enquête het VO (via de aandachtsfunctionarissen hoogbegaafdheid (AFHB)) en het PO (leerkrachten groep 8) bevraagd. Vervolgens heeft de werkgroep naar een aantal stappen in het proces gekeken en zijn aanpassingen gemaakt op de bestaande lijst met betrekking tot de sociaal-emotionele ontwikkeling vanuit het schooleigen leerlingvolgsysteem (LVS). Het gaat om minimale aanpassingen, om het werkbaar houden, maar met maximaal effect op aandacht voor hoogbegaafdheid bij de overdracht. Het overdrachtsdocument is in de commissie PO-VO in de provincie Groningen aan de orde geweest en is de nieuwe leidraad voor leerlingen met een extra ondersteuningsbehoefte bij de aanmelding voor het schooljaar 2024-2025.
Vooruitblik
Er zijn mooie ontwikkelingen op gang gekomen. Om dit te borgen, zullen een aantal activiteiten worden doorgezet. Zo blijft er een kernteam bestaan van de projectgroep die de korte lijnen tussen de besturen en scholen onderling vasthoudt en kan inspelen op behoeften en vragen uit het werkveld. Ook volgend schooljaar kunnen scholen een beroep doen op de HB Expertgroep. We houden oog voor kennisdeling om expertise op de werkvloer te vergroten. Daarbij houden we rekening met startende leerkrachten en willen we de verbinding met de opleidingsscholen versterken.
De focus zal liggen op het dekkend netwerk. Hierbij ligt een belangrijke rol voor monitoren op wijkniveau en waar nodig zullen we uitzoomen en breder kijken wat nog nodig is in het deelverband. De verbinding blijft ook met de kartrekkers van de andere deelverbanden (Noord, West en Zuidoost).